Thông thường, người mẹ chỉ chú ý đến các bệnh hô hấp, tiêu hóa của trẻ nhỏ mà không để ý đến các bệnh về mắt mà bé có thể mắc phải. Bài viết dưới đây sẽ giúp bạn có những kiến thức cơ bản về các bệnh mắt ở trẻ sơ sinh để xử trí kịp thời.
Viêm tuyến lệ ở trẻ sơ sinh
Tuyến lệ là nơi sản xuất ra nước mắt, nằm ở góc trên ngoài của con mắt, nước mắt làm thành một lớp mỏng ngay mặt trước nhãn cầu. Sau đó, nước mắt lại được tập trung ở các đường dẫn nước mắt (gọi là lệ đạo, nó gồm lệ quản, túi lệ, ống lệ mũi) tất cả đều ở góc trong của mắt.
Nước mắt thoát ra ngoài theo ba đường: Nước mắt tự bay hơi ở mặt trước nhãn cầu; Phần lớn nước mắt bị hấp thu bởi kết mạc; Phần còn lại bị hút hết vào túi lệ.
Vì vậy, bình thường ta không thấy nước mắt tràn ra ngoài. Khi có một vật cản trên đường dẫn nước mắt của trẻ sơ sinh, nước mắt sẽ trào ra ở lỗ lệ, nếu quá trình bị tắc đó kéo dài, vi khuẩn sẽ xâm nhập vào túi lệ, gây viêm gọi là viêm mủ túi lệ ở trẻ sơ sinh. Trong phần lớn các trường hợp, màng tắc đó bị vỡ do trẻ khóc to hay hắt hơi mạnh, đường dẫn nước mắt sẽ tự thông.
Trong những trường hợp màng tắc đó không tự vỡ để thông, ta có thể dùng argyrol 1% hay nước muối sinh lý 0,9% để nhỏ vào mắt đau (tuyệt đối không nhỏ dung dịch cloramphenicol vào mắt trẻ sơ sinh vì có thể gây chứng suy tuỷ (hay hội chứng xám), sau đó ta dùng ngón tay trỏ của bàn tay phải day vào góc trong mắt bệnh nhi, làm như trên độ 10 lần trong vòng 10-15 ngày nếu thấy hết chảy nước mắt là bệnh đã khỏi, nếu vùng túi lệ to lên, có dấu hiệu nhiễm khuẩn, khi đó chúng ta nên đưa trẻ đến bác sĩ chuyên khoa mắt để có thể điều trị kịp thời.
Viêm kết mạc ở trẻ sơ sinh
Bệnh hay gặp ở trẻ sơ sinh, tần suất là 5-6%, tuổi thường gặp ở các bé 5-15 ngày tuổi.
Triệu chứng mắt bên viêm sưng đỏ, không mở to được, có nhiều dử mắt dưới dạng mủ, giác mạc trong suốt bình thường, tuy nhiên kết mạc sung huyết. Nguyên nhân thường gặp là:
Do lậu cầu: Hay gặp ở trẻ 3-5 ngày tuổi. Bệnh gây đau mắt cấp tính, sưng phù, đỏ, nhiều dử mắt và đặc biệt dử mắt như mủ xanh và bị cả hai bên. Nước mắt đôi khi màu hồng như máu. Bệnh diễn biến nhanh dẫn đến loét rồi thủng giác mạc. Bệnh cần được điều trị tích cực bằng thuốc kháng sinh đặc hiệu với lậu cầu.
Tắc lệ đạo: Hai mắt không đau nhức, không đỏ. Chỉ có chảy nước mắt, có ít dử mắt, mắt vẫn mở lớn được.
Viêm kết mạc do vi khuẩn: Thường do Staphylococcus aureus và hemophilus. Triệu chứng không cấp tính, mắt sưng vừa phải, ít có sung huyết kết mạc.
Viêm kết mạc do Clamidia trachomatis rất hay gặp ở trẻ sơ sinh từ 5-15 ngày tuổi. Clamydiae trachomatis là một tác nhân trung gian giữa vi khuẩn và virut. Giống như vi khuẩn, nó cũng có AND và ARN. Giống như virut, nó có chứa các chất vùi (inclusions). Nó được chia làm hai nhóm. Nhóm A, B, C gây bệnh đau mắt hột (trachome) ở người lớn và nhóm D, E, F gây viêm nhiễm phụ khoa và qua đó gây bệnh viêm kết mạc ở trẻ sơ sinh. Mắt thường sưng nhiều, đỏ và không mở lớn được. Giác mạc trong bình thường, tuy nhiên, kết mạc sung huyết, dử mắt rất nhiều, dưới dạng mủ, thường gặp ở trẻ sinh thường qua đường dưới và mẹ bị bệnh viêm phần phụ. Điều trị thường cho trẻ uống erythromycin, nhỏ mắt bằng posicyclin ít nhất trong 15 ngày, mẹ của bé cũng phải được điều trị để khỏi lây lan và tái phát ở bé.
Theo Suckhoedoisong
