Hiện tượng này phổ biến ở những trẻ trong giai đoạn từ 3-5 tuổi khiến nhiều bậc cha mẹ xót xa, ngơ ngẩn vì không biết phải làm sao…
Năm buổi học thì có đến ba buổi bé Xu Xu (3 tuổi, Hà Nội) không thể tới lớp vì… bệnh, tới lớp trở lại, bé liền bệnh trở lại. Hết cảm cúm, tiêu chảy đến viêm họng… Xu Xu nhiều lần làm cha mẹ xanh xao vì lo lắng. Có lần cha mẹ Xu Xu phải cho bé nghỉ luôn vài tháng để chăm lo sức khỏe, thậm chí chuyển trường cho bé vì lo sợ bé bị “dớp”, cô giáo chăm không tốt, thức ăn ở trường có vấn đề… nhưng ngay cả khi làm tất cả việc đó, điệp khúc bệnh – nghỉ học ở bé vẫn không được cải thiện.
Nhiều nguyên nhân
Theo PGS.TS Nguyễn Tiến Dũng – trưởng khoa nhi BV Bạch Mai, môi trường tập thể như trường học dễ phát sinh và lan truyền các loại bệnh. “Khi trẻ ăn chung bàn, ngủ chung giường, chơi chung đồ chơi và thậm chí dùng đồ cá nhân chung (do nhầm lẫn) thì việc lây truyền bệnh giữa những trẻ này rất lớn. Tình trạng lây bệnh lẫn nhau giữa trẻ ở những môi trường tập thể như bệnh về đường hô hấp, tiêu hóa… diễn ra phổ biến” – bác sĩ Dũng chia sẻ.
Cũng theo bác sĩ Dũng, việc chăm sóc, vệ sinh cho trẻ nhỏ ở môi trường tập thể như hiện nay khó có thể so sánh với môi trường gia đình. Một cô giáo phải chăm sóc 20-30 trẻ không thể nào tốt bằng một hoặc nhiều người cùng chăm sóc một trẻ như ở nhà. Ngoài ra, theo bác sĩ Dũng, môi trường sống ngày càng ô nhiễm làm gia tăng nhiều loại bệnh. Trẻ dưới 5 tuổi vì thế càng có nhiều nguy cơ mắc nhiều loại bệnh do sức đề kháng còn yếu.
Cùng quan điểm với bác sĩ Dũng, tuy nhiên TS Lê Thị Minh Hương – trưởng khoa khớp và miễn dịch lâm sàng BV Nhi trung ương – còn cho rằng một trong những nguyên nhân dẫn đến tình trạng bệnh liên miên mỗi khi bước vào năm học mới là do môi trường, nhịp độ sống của trẻ thay đổi đột ngột. Trẻ nhỏ sau một thời gian nghỉ hè đã quen với giờ giấc sinh hoạt ở gia đình, nay lại bước vào môi trường mới với nhịp độ sống mới, cơ thể trẻ chưa thích nghi kịp với sự thay đổi đó. Do vậy, ở một số trẻ nhịp sinh học của cơ thể thay đổi hoàn toàn, sức đề kháng giảm sút dẫn đến hiện tượng mỏi mệt, dễ lây nhiễm bệnh từ môi trường xung quanh.
Hơn nữa theo bác sĩ Hương, mùa tựu trường của trẻ ở nước ta (khoảng tháng 9) lại là thời điểm giao mùa dễ nảy sinh các dịch bệnh như bệnh tay chân miệng, bệnh về đường hô hấp…
Tập cho trẻ thích nghi
Phân tích ở góc độ khác, hiện tượng bệnh liên miên ở trẻ mới đi học theo bác sĩ Dũng là phản ứng tự nhiên của cơ thể trước sự thay đổi đột ngột của môi trường sống. “Cáu gắt, khóc nhiều hay bệnh… hoàn toàn là những phản ứng tự nhiên của trẻ để đối phó với những thay đổi từ môi trường. Hiện tượng này sẽ kết thúc khi nào trẻ quen với môi trường mới” – bác sĩ Dũng nói.
Cũng theo bác sĩ Dũng, ở những nước có hệ thống y tế, chăm sóc sức khỏe tốt (đặc biệt là y tế học đường) thì tỉ lệ trẻ bệnh ở môi trường tập thể như nhà trẻ, mẫu giáo vẫn cao hơn hẳn nhóm trẻ được trông giữ tại nhà. Tuy nhiên, các bậc cha mẹ không vì thế mà không đưa trẻ đến lớp. Vì môi trường như nhà trẻ, mẫu giáo lại có những ích lợi khác như việc làm giảm những bệnh xã hội ở trẻ như chậm nói, tự kỷ…
Trên thực tế, trẻ có cơ hội được giao tiếp nhiều hơn với thế giới bên ngoài thì hoạt bát, sức khỏe tốt hơn và khi lớn lên dễ thích nghi với cuộc sống hơn những người từ nhỏ sống trong cảnh được bố mẹ chăm sóc, bao bọc hoàn toàn.
Bác sĩ Dũng cho rằng ngoài việc chủ động chăm sóc trẻ về mặt sức khỏe như vệ sinh, mặc quần áo cho trẻ theo mùa, tiêm văcxin phòng dịch bệnh… cha mẹ cần tập cho trẻ thích nghi dần với sự thay đổi của môi trường. Cho trẻ chơi chung với nhiều người, đặc biệt là trẻ con, trẻ cùng lứa tuổi khiến khả năng giao tiếp của trẻ được cải thiện, trẻ trở nên bạo dạn hơn ở những môi trường tập thể sau này.
Ngoài ra, bác sĩ Dũng khuyến cáo với các bậc cha mẹ nếu nuôi trẻ theo kiểu “lồng kính” (gần như tách ly với môi trường bên ngoài, thiên nhiên, người lạ…) thì hiện tượng bệnh liên miên khi mới đến lớp càng rõ. Trẻ không những khó thích nghi mà có nhiều nguy cơ mắc nhiều bệnh hơn những trẻ khác do sức đề kháng yếu vì không được rèn luyện. Ngoài ra, những đứa trẻ như vậy thường mắc những bệnh xã hội như chứng chậm nói, tự kỷ…
Còn theo BS Minh Hương, trước khi đưa trẻ tới lớp, cha mẹ cần tập luyện nếp sinh hoạt cho trẻ đồng nhất với thời gian biểu sắp tới ở nhà trường trước khoảng 2-3 tuần nhằm tránh phản ứng xấu nơi cơ thể trẻ trước sự thay đổi của môi trường, nếp sống mới. Cha mẹ cần thỏa thuận với nhà trường về chế độ ăn cho trẻ, tránh những thức ăn gây dị ứng ở trẻ. Ngoài ra, cha mẹ có thể cho trẻ đến lớp vào giai đoạn trước khi chuyển mùa khoảng 1-2 tháng để tránh cho trẻ đột ngột đối mặt với mùa dịch bệnh trong năm.
Một điều đáng quan tâm, theo BS Minh Hương, chính là việc cha mẹ vì bận rộn nên thường cho trẻ chưa hoàn toàn khỏe mạnh (vẫn còn mang mầm bệnh) tới lớp, chính những trẻ này là nguồn lây bệnh cho các bạn xung quanh. Hoặc như cô giáo cũng có thể là nguồn lây bệnh khi chưa dứt bệnh mà đã đi làm.
Do vậy, để hạn chế việc lây lan bệnh trong môi trường tập thể, trẻ hoặc cả cô giáo, nhân viên phục vụ trường học… phải được chữa trị dứt điểm, hoàn toàn khỏe mạnh mới được đến lớp.
Theo Tuoitre
